Je ziet het al aankomen, nog even en dan schiet die ene leerling uit jouw klas uit zijn slof. Iedere verkeerd geplaatste opmerking, blik of aanraking kan ervoor zorgen dat de emmer overloopt. Even later uit de leerling stampvoetend en met een stroom van scheldwoorden zijn ongenoegen... De moed zinkt je in de schoenen en verschillende gedachten wisselen elkaar af. Je vraagt je af of je de leerling nog tot bedaren kan brengen, wat je nu het beste kunt doen én hoe de rest van de dag zal verlopen. Herkenbaar?
Triggers kunnen een bepaalde herinnering bovenhalen, een bepaald gevoel of gedrag opwekken. Door ervaringen en gebeurtenissen met een negatieve lading kunnen triggers ontstaan. Iedereen heeft er in meer en mindere mate last van. Wat is er op dat moment eigenlijk aan de hand? Als situaties als zeer stressvol worden ervaren, schakelen de hersenen automatisch naar de overlevingsstand. Er zijn drie verschillende manieren waarop dit zichtbaar wordt en worden ook wel de vecht- vlucht en bevriesreacties genoemd. Voor leerkrachten is het een must om deze drie reacties te leren herkennen én te leren hoe hier het beste mee om te gaan.
De vechtreactie kenmerkt zich door uitingen zoals: schelden, in discussie gaan, anderen duwen, anderen slaan, schoppen naar personen of wat er in de buurt staat, stampen op de grond, anderen knijpen, spugen, gillen, schreeuwen, dreigen en gooien met spullen die voor handen zijn. Meestal is er een combinatie van reacties die voorkomen.
Kenmerken van de vluchtreactie zijn: wegrennen of weglopen, ergens achter verschuilen of wegduiken (vaak onder de tafel), naar het toilet gaan en niet meer terugkomen. En wanneer leerlingen even letterlijk bevriezen, niet meer knipperen, voor zich uit staren, dan hebben we te maken met de bevriesreactie. Waarschijnlijk heb je nu direct een leerling in gedachten waar je bovenstaande kenmerken bij herkent. En nu?
Het liefst wil je voorkomen dat de leerling getriggerd wordt en de controle verliest over zijn of haar emoties. Het liefst wil je direct kunnen handelen om zo de leerling weer 'normaal' te laten doen.
En wat doe jij? Ga jij ook direct naar de leerling toe, met sussende en zalvende woorden in een poging de leerling te kalmeren? Probeer jij ook direct de leerling onder die tafel vandaan te krijgen. Of ben je juist het type dat de leerling streng toespreekt en probeert grenzen te stellen? Laat je het mij weten in een reactie onder dit bericht?
Je reageert in een split second en meestal vanuit eigen normen en waarden. Je reageert op een manier die bij jou past. Dit zegt nog niet, dat het ook de manier is die bij de leerling past. Heeft de leerling de benadering nodig die jij op dat moment gebruikt?
Door alles wat er bekend is over de werking van ons brein, weten we dat wanneer iemand in een stressreactie belandt, alle functies van de hersenen uitgeschakeld worden en alleen de functies om te overleven blijven werken. Dit zijn dus de vecht- vlucht en bevriesreacties. Je kunt dus praten 'als Brugman', maar het komt toch niet binnen!
Wat doe je dan wel? En hoe kom je erachter wat triggers zijn? In mijn gratis online training vertel ik je hier alles over.
Reactie plaatsen
Reacties
Hoi Merel
Ben wel geen onderwijzer maar herken het wel.
Ook in thuissituatie kan dit je helpen om iets te ondernemen.
Succes met je trainingen
Lieve groet
Lida
Hoi Merel,
Ik had idd gelijk een aantal leerlingen in mijn hoofd. We hebben samen dit ook meegemaakt op school...
Ik zou het kind eerst negeren zodat hij/zij even tot rust kan komen want niks zal helpen op dat moment. Wel de andere kinderen veilig stellen natuurlijk.
Succes met je trainingen,
Groetjes Zehra